Profilaktyka stopy cukrzycowej
Definicja Zespołu Stopy Cukrzycowej:
„Infekcja, owrzodzenie i/lub zniszczenie głębokich tkanek stopy, połączone z neuropatią i/lub uszkodzeniem tętnic stopy u osoby z cukrzycą.”
Z powyższej definicji wynika podział na ZSC o typie neuropatycznym, naczyniowym i mieszanym.
Najczęściej występuje zespół neuropatyczny, następnie mieszany. Zespół naczyniowy choć najrzadszy jest najczęstszym powodem amputacji w tej grupie chorych.
Na świecie 246 mln ludzi choruje na cukrzycę, 4 mln ma owrzodzenie stopy, a 1 mln rocznie traci kończynę na skutek amputacji-obrazowo mówiąc, co 30 sekund na świecie 1 chory traci kończynę.
U chorych na cukrzycę 25 razy częściej dochodzi do amputacji w porównaniu z populacją ogólną. W ciągu 5 lat po amputacji kończyny ¾ z nich umiera…
O profilaktyce:
W wyniku neuropatii, pacjent nie odczuwa bólu przy ucisku czy nawet zranieniu. Dochodzi do uszkodzeń skóry i w następstwie do owrzodzeń. W dodatku przeważnie występująca otyłość uniemożliwia samodzielne pielęgnowanie stóp. Często dochodzi do zainfekowania już i tak uszkodzonych struktur stopy, w obrębie których powstają ogniska zakażeń. Początkowo zlokalizowane w miejscach pęknięć suchej skóry, w obszarze niedokrwiennej martwicy lub w okolicy zdeformowanego paznokcia. Niestety z uwagi na obniżoną odporność, rozprzestrzeniają się one bardzo szybko, stanowiąc zagrożenie nie tylko dla chorej kończyny ale i dla życia chorego. Aby temu zapobiec, konieczne jest bardzo staranne przestrzeganie zasad leczenia zespołu stopy cukrzycowej. Leczenie wymaga ścisłej współpracy lekarza specjalisty i podologa.
Rola podologa sprowadza się głównie do pielęgnacji stóp, edukacji i poinstruowaniu o wskazaniach domowych.
Każdy pacjent w gabinecie otrzymuje takie wskazówki. Niektóre są uniwersalne- dotyczą wszystkich, inne tylko cukrzyków, jeszcze inne tylko cukrzyków z zespołem stopy cukrzycowej. Jednak zawsze rozmowa i podejście do każdego pacjenta są bardzo indywidualne i poparte doświadczeniem gabinetu stopy cukrzycowej przy Akademii Medycznej w Gdańsku i moim.
Profilaktyka ZSC:
1.Kontrola stężenia glukozy we krwi. Okresowe konsultacje z lekarzem i przyjmowanie wskazanych przez niego leków.
2.Dbanie o dietę, masę ciała i ogólnie zdrowy styl życia.
3.Rgularny wysiłek fizyczny. Gimnastyka stóp.
4.Codzienne mycie stóp delikatnym preparatem. Jeśli moczenie to w niezbyt ciepłej kąpieli do max 2-3min. Po kąpieli konieczne jest osuszenie przestrzeni międzypalczastych.
5.Stosowanie kremów nawilżająco-natłuszczających.
6.Regularne skracanie płytki.
7.Codzienne oglądanie stóp.
8.Kontrola obuwia wyjściowego i domowego.
9. Noszenie czystych, nieuciskowych skarpetek. Z bawełny, lnu lub bambusa.
10.Noszenie odpowiedniego obuwia.
Absolutnie nie wolno:
1.Samodzielnie usuwać odcisków, nagniotków. Naklejać plastrów na odciski. Przekłuwać pęcherzy. Używać ostrych tarek i pilników.
2.Moczyć stóp w zbyt ciepłej wodzie i w czasie przekraczającym 3 min.
3.Chodzić boso.
4.Nosić zbyt ciasnych skarpetek. Lub skarpet z grubym, drażniącym szwem. Skarpet wykonanych z czystej wełny.
5.Nosić złych butów-wąskich, zbyt wysokich, nieprzewiewnych i o twardej podeszwie.
6.Stosować termoforów, kocy i poduszek elektrycznych. Trzymać stóp na kaloryferach, piecach i w pobliżu kominka.
Nieumiejętnie przeprowadzony pedicur może poważnie zaszkodzić zdrowiu pacjenta.
Regularne wizyty w profesjonalnym gabinecie przedłużają komfort zdrowych stóp.
Regularne usuwanie odcisków w ZSC zapobiega powstawaniu owrzodzeń pod odciskiem.